ผู้วิจัย สุญาณี   บัวชุม 

หน่วยงานที่ทำ ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สถิติ) สาขาวิชาสถิติ  ภาควิชาสถิติ

พ.ศ. 2537

วัตถุประสงค์

                1.  ลักษณะการแจกแจงของน้ำหนักทารกที่อายุครรภ์  ≤ 35 สัปดาห์   มีลักษณะเป็นแบบเบ้และมีการแจกแจงใกล้เคียงปกติเมื่อข้อมูลมีจำนวนมากขึ้นในช่วงอายุครรภ์ตั้งแต่ 35 สัปดาห์ขึ้นไป

                2. การสร้าง Centile chart   ด้วยการใช้   ตัวแบบการถดถอยเชิงเส้น   มาช่วยในการวิเคราะห์   และใช้ค่าเศษตกค้างจากสมการถดถอยมาประมาณค่า  Centile  ต่างๆ ร่วมกับเส้นถดถอยด้วยวิธีต่างกัน 3 วิธี  พบว่าวิธีที่ 3 คือ  การแปลค่าเศษตกค้าง   เพื่อให้ค่าเศษตกค้างที่แปลงแล้ว   มีการแจกแจงปกติ   และการประมาณ   Centile   จากค่าเศษตกค้างที่แปลงแล้ว   แล้วแปลงกลับอีกครั้งให้อยู่ในมาตราเดิม   วิธีนี้จำทำให้   ช่วงกว้างของ  Centile  ค่าต่าง ๆ   แคบกว่าวิธีอื่นๆ  งานวิจัยนี้จึงใช้วิธีที่ 3   มาประมาณ   Centile   chart  ที่มีอายุครรภ์อยู่ใช่วงต้น

          3. เนื่องจากน้ำหนักทารกเฉลี่ยกับค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานของน้ำหนักทารกที่แต่ละอายุครรภ์มีความสัมพันธ์กัน   จึงทำการปรับน้ำหนักของทารก   มีความเหมาะสมที่จะนำไปวิเคราะห์ทางสถิติต่อไป   พบว่าการใช้อัตราส่วนน้ำหนักทารก   ระหว่างน้ำหนักทารกที่แต่ละอายุครรภ์กับน้ำหนักเฉลี่ยที่คาดที่แต่ละอายุครรภ์   มาคำนวณน้ำหนักทารกเฉลี่ยที่คาด  จะทำให้ข้อมูลอัตราส่วนน้ำหนักทารกเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานในอิสระกับอายุครรภ์   และมีการแจกแจงใกล้เคียงปกติ   ดังนั้นจึงสามารถนำข้อมูลที่ปรับแล้วไปวิเคราะห์ทางสถิติเพื่อหาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อน้ำหนักทารกต่อไป

วิธีดำเนินงาน  การศึกษาการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์มารดา   โดยการสร้างโค้งการเจริญเติบโตเพื่อใช้เป็นพื้นฐานในการปรับปรุงสุขภาพอนามัยของทารกนั้น   โค้งการเจริญเติบโตของทารกนี้สร้างขึ้นจาก   Centile  chart   ซึ่งเป็นผังแสดงค่าเปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 3 , 10, 50 , 90  และ 97   ของน้ำหนักทารกที่แต่ละอายุครรภ์   การสร้าง   Centile  chart   ในงานวิจัยนี้จะทำการศึกษาทารกแรกคลอดที่มีอายุครรภ์อยู่ในช่วงต้น ( ≤ 30 สัปดาห์ )  เพราะ   Centile  chart    ที่ใช้กันอยู่ส่วนใหญ่สร้างขึ้นจากข้อมูลน้ำหนักทารกที่มีอายุครรภ์ 28 – 42  สัปดาห์เท่านั้น  การนำน้ำหนักทารกแรกคลอดที่มีอายุตลอดที่มีอายุครรภ์อยู่ในช่วงต้นมารวม   เพื่อสร้าง   Centile  chart   ด้วยแล้ว   จะไม่เหมาะสมเพราะทารกเหล่านี้มีจำนวนน้อย   และลักษณะการแจกแจงของข้อมูลที่แต่ละอายุครรภ์ไม่เป็นแบบปกติ  ทำให้ไม่สามารถสร้าง   Centile  chart   สำหรับทารกที่มีอายุครรภ์อยู่ในช่วงต้นได้

          Log (น้ำหนักทารก) = 3.7827 + 0.1158 (อายุครรภ์)

คำนวณค่าเศษตกค้างจากสมการถดถอยและใช้ค่าเศษตกค้างมาประมาณ   Centile  chart   ต่างๆ   ร่วมกับเส้นถดถอย   การประมาณค่า   Centile  chart   รอบเส้นถดถอยโดยค่าเศษตกค้างนี้สามารถทำได้ 3  วิธีคือ

          วิธีที่ 1   ประมาณ   Centile  chart  โดยตรงจากการแจกแจงของเศษตกค้างโดยไม่คำนึงถึงลักษณะการแจกแจงของค่าเศษตกค้าง   ด้วยการคำนวณเปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 3 , 10 , 50 , 90 และ 97  ของค่าเศษตกค้าง

                วิธีที่ 2   สมมุติให้ค่าเศษตกค้างมีการแจกแจงปกติ   และประมาณ  Centile  chart   โดยการหาค่าเปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 3 , 10 , 50 , 90 และ 97  จากการแจกแจงแบบปกติของค่าเศษตกค้าง

                วิธีที่ 3  ตรวจสอบการแจกแจงของค่าเศษตกค้างของ log (น้ำหนักทารก)   พบว่ามีลักษณะแบบเบ้  จึงทำการแปลงเศษตกค้าง   เพื่อให้เศษตกค้างที่แปลงแล้วมีการแจกแจงปกติ   ซึ่งพบว่าค่า  Antilogarithm   ของค่าเศษตกค้างที่แปลงแล้วมีการแจกแจงปกติ   จึงแปลงค่าเศษตกค้างนี้ให้อยู่ในค่า  Antilogarithm  แล้วทำการประมาณ Centile  ของเศษตกค้าง  จากการแจกแจงปกติ  แล้วแปลงกลับอีกครั้ง

                นำค่าเปอร์เซ็นต์ไทล์ของค่าเศษตกค้างทั้ง  3  วิธี   มาประมาณ   Centile  ของน้ำหนักทารกจากเส้นถดถอยได้ดังสมการ

P-centile (log(น้ำหนักทารก)) = 3.7827 + 0.1158 (อายุครรภ์) + P – centile (ค่าเศษตกค้าง)

                และได้   Centile และ Centile  chart     ของน้ำหนักทารกที่มีอายุครรภ์อยู่ในช่วงต้นที่คำนวณโดยวิธีที่ 1, 2 และ 3 ดังตารางที่  8 , 9 , 10 และ ภาพที่  6, 7 และ 8  ตามลำดับ

                จากการศึกษาพบว่าช่วงกว้างของ  Centile         ที่แต่ละอายุครรภ์ของวิธีที่ 1, 2 และ 3  ให้ช่วงกว้างระหว่าง 3 %  กับ  97% และ 10% กับ 90%  ดังตารางที่ 12 และ 13 ตามลำดับ

                จะเห็นว่าวิธีที่ 3  ให้ช่วงกว้างของ Centile  ค่าต่างๆ  แคบกว่าวิธีอื่นๆ  ดังนั้น วิธีที 3  จึงเหมาะสมที่จะนำไปใช้ในการสร้าง Centile  chart